زمانی که بیمار برای معالجه به پزشکش مراجعه می‌کند پزشک باید تمام قابلیت‌ها و توانایی و تخصص خودش را به کار بگیرد تا درمان او را به درستی پیش ببرد. در واقع در این فرایند درمان، بیمار به پزشک معالج خودش اعتماد می‌کند. در موقعیت‌هایی ممکن است پزشک مرتکب خطا شود که در این صورت نه تنها حقوق بیمار ضایع می‌شود بلکه جان و سلامتی‌اش به مخاطره می‌افتد. در قانون برای احقاق حقوق بیماران در صورت بروز چنین مشکلاتی راه حل‌هایی پیش‌بینی شده است. رابطه‌ای حقوقی میان پزشک و بیمار در این موقعیت شکل می‌گیرد که اگر یکی از طرفین حقش پایمال شود می‌تواند جبران ضرر و زیان وارد شده را مطابق قانون مطالبه کند. در ادامه به بررسی دقیق‌تر تخلفات پزشکی می‌پردازیم.

تخلفات پزشکی انتظامی

مرجعی که وظیفه تشخیص تخلفات انتظامی را دارد سازمان نظام پزشکی است و این امر یک کار تخصصی است و برای انجام آن بدیهی است که باید از نظر کارشناسان و متخصصان مربوط استفاده کرد.

زمانی سازمان نظام پزشکی به تخلفات انتظامی رسیدگی می‌کند. تشخیص اینکه عمل مربوطه عنوان مجرمانه هم دارد یا خیر بر عهده دادگاه صالح می‌باشد نه هیچ مرجع دیگری.

با توجه به شدت و ضعف تخلف انجام شده ضمانت اجراهای متفاوتی در این خصوص پیش‌بینی شده است. به عنوان مثال در مواردی ممکن است ضمانت اجرا برای تخلف یک پزشک تذکر دادن و توبیخ شفاهی به او باشد و از جهات دیگر ممکن است ضمانت اجرای یک تخلف محرومیت دائم او از شغلش در تمام کشور باشد. پس آن چیزی که در ضمانت اجرا اهمیت دارد شدت و ضعف یا اهمیت عملی است که انجام می‌شود.

برخی مصادیق تخلفات پزشکی انتظامی

این تخلفات طیف وسیعی را در بر می‌گیرد. مثلا جذب بیمار با تبلیغات کذب و تجویز دارو‌های روان‌گردان، تحمیل هزینه‌های غیر‌ضروری و… در این طیف قرار می‌گیرند.

جرایم پزشکی

زمانی که عمل یک پزشک عنوان مجرمانه داشته باشد و در قانون جرم‌انگاری شده باشد وارد مبحث جرائم پزشکی می‌شویم و مرجعی که صالح به رسیدگی در این موارد است مراجع قضایی به شمار می‌روند. به عنوان مثال دادگاه‌های کیفری و هم چنین دادسرا‌ها. با توجه به موردی که نزد دادگاه طرح شده در این مراجع ممکن است از نظرات کارشناسان استفاده شود و در نهایت شخص قاضی در خصوص این نوع از تخلفات با صادر کردن رای تصمیم‌گیری می‌کند.

اگر بیمار حین جراحی فوت کند آیا مسئولیتی متوجه پزشک می‌شود یا خیر ؟

باید به یک نکته خیلی مهم توجه کنیم: این که آیا عمل پزشک اعم از تقصیر و قصور منجر به فوت بیمار شده است یا خیر. یعنی بتوان به قطعیت بیان کرد که اگر پزشک فعلی یا ترک فعلی را انجام نمی‌داد بیمار فوت نمی‌کرد و زنده می‌ماند. در صورتی که رابطه سببیت میان مرگ و عمل پزشک وجود داشته باشد و پزشک مرتکب تقصیر نیز شده باشد می‌توان وی را مجازات نمود.

سوء‌استفاده کردن از جایگاه شغلی | تخلفات پزشکی

در مواردی ممکن است یک شخصی که دکتر عمومی است خودش را به جای متخصص قلب جا بزند و به این شکل خودش را معرفی کند. در این حالت باید بدانیم که او مرتکب جعل شده است و عمل او وصف مجرمانه دارد و در قانون جرم‌انگاری شده است.

افشاء کردن اسرار مربوط به بیمار توسط پزشک

پزشک از جمله افرادی است که مردم به عنوان محرم اسرار خود در نظر می‌گیرند. حال اگر یک پزشک به جز مواردی که قانون تعیین کرده است اسرار بیماران خودش را افشاء کند این عمل او در قانون جرم انگاری شده است و وصف مجرمانه دارد. مستند این مطلب ماده 648 قانون مجازات اسلامی می‌باشد و مجازاتی که برای این جرم در نظر گرفته شده است مطابق همین قانون سه ماه و یک روز تا یک سال حبس و یا جزای نقدی که مقدار آن در قانون مشخص شده است می‌باشد.

اگر پزشک تخلفی را انجام بدهد که هم تخلف انتظامی باشد و هم متضمن عنوان مجرمانه تکلیف به چه صورت است ؟

در این صورت همان طور که پیشتر بیان شد اگر عملی که پزشک انجام می‌دهد تخلف انتظامی باشد مرجع صالح به رسیدگی سازمان نظام پزشکی است و اگر عمل او عنوان مجرمانه داشته باشد مرجع صالح دادگاه کیفری و دادسرا می‌باشد. در این فرض که عمل او هم تخلف انتظامی باشد و هم عنوان مجرمانه داشته باشد هر دو مرجع ذکر شده می‌توانند در حدود صلاحیت خود رسیدگی به عمل آورند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص تخلفات پزشکی، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون تخلفات پزشکی پاسخ دهند.